1936 yılında İspanyada Francisco Franco önderliğindeki faşistler Cumhuriyet Hükümetini yıkmak için kanlı bir iç savaş başlatırlar.
Yaklaşık 3 yıl süren ve 600 bin kişinin ölümüne sebep olan iç savaşta Alman ve İtalyan faşistlerinin de desteğini alan İspanyol faşistleri kendi ülkelerinde büyük bir yıkıma neden olmuşlardır.
Hitler pek çok yeni silahını ilk kez İspanya İç Savaşında kullanmış, test etmiştir!
1937 yılında Fronko ile anlaşarak ağır bombardıman uçaklarının gücünü test etmek isteyen Hitler, Guernica kasabasını şehrin en yoğun gününde, şehir pazarının kurulduğu günde 3 saat boyunca uçaklarla bombalar.
Yaklaşık 5 bin kişinin yaşadığı kasabada o dönemde Bask Hükümeti‘nden yapılan açıklamaya göre ölü sayısı en az 1.654, yaralı sayısı ise 889’du…
Pariste sürgünde olan Cumhuriyet Hükümeti 1937 yılında Pariste gerçekleşecek olan Dünya Fuarı’nda sergilenmek üzere Picasso’ya bir tablo sipariş etmiştir.
Kendisi de o dönem Paris’te bulunan Picasso ülkesindeki savaşa ve vahşi katliamlara sessiz kalamamış ve Guernica kasabasındaki faşist katliamı tuvaline yansıtmıştır.
Guernica, yaklaşık 3,5 metre yükseklik ve 7,8 metre genişlik ile dikkat çekici büyüklükte, tuval üzerine sadece siyah ve beyaz renklerde yağlı boya ile yapılmış bir resimdir.
Guernica tablosu günümüzde en büyük savaş karşıtı resim olarak kabul edilir.
Bazı eleştirmenler Guernica’yı 20. yüzyılın en önemli tablosu olarak görür.
Pablo Picasso’nun başyapıtları arasında yer alan Guernica, en politik resim olarak tarihe geçmiştir.
Resmin merkezinde acı içinde yıkılmak üzere olan, mızrakla vurulmuş bir at bulunur. Acı çeken atın üzerinde, göz şeklindeki çıplak bir ampul parlamaktadır.
Atın altında bir askerin parçalanmış cesedi vardır. Asker, üzerinde çiçeklerin büyüdüğü kırılmış bir kılıç tutmaktadır.
Sol tarafta yer alan büyük gözlü boğa, kucağındaki ölü çocuğa ağlayan bir kadının üzerinde durur.
Atın sağ üst tarafında, bu vahşi sahnelere tanıklık ederek camdan içeri girmekte olan, korku dolu bir kadın figürü vardır. Kadın, elinde yanan bir gaz lambası taşır.
Korku içindeki bir başka kadın sağdan yalpalayarak merkeze doğru ilerlemektedir. Kadın, parlayan ampule boş gözlerle bakmaktadır.
Sağ uçta, dehşet içinde kollarını kaldırmış bir adam, yukarıdan ve aşağıdan ateşlerle sarılmıştır.
Guernica tablosu Paris’te sergilendikten sonra ABD’ye götürüldü. 1981 yılında faşist Franko iktidarı devrilene kadar da İspanya topraklarına getirilmesine izin verilmemiştir.
Tablo İspanyaya geldiğinde ise Picasso çoktan hayata veda etmişti.
Guernica’nın da bulunduğu bir sergide bir Nazi Subayı Picasso’ya yaklaşır ve sorar;
─ Bu tabloyu siz mi yaptınız?
Picasso cevap verir;
─ Hayır, siz yaptınız, der.
