Mutluluk Genetik midir ?
Mutluluk üzerine yaptığı akademik araştırmalarla bilinen Üsküdar Üniversitesi Psikoloji bölümünden Doç Dr. Tayfun Doğan, mutluluğu etkileyen faktörleri, genetik, yaşam şartları ve amaçlı etkinlikler olmak üzere üç başlıkta topluyor.
Dr. Doğan dünyada özellikle ikizler üzerinde yapılan araştırmaların, mutlulukta genetik faktörlerin belirleyici olduğunu ispatladığını anlatıyor.
Parayla saadet olmuyor
Dr. Doğan’a göre, genetik faktörlerin mutluluk üzerindeki etkisi ortalama yüzde 50. Bu sonuç biraz karamsar olsa da, mutluluğu belirleyen diğer yüzde 50’lik dilim biraz daha bizim denetimimizde.
Yaşam şartları adı verilen ikinci grup faktör, mutluluğu yüzde 10 oranında etkiliyor. Yaşam şartlarının kapsamında yaş, cinsiyet, eğitim durumu, ekonomik durum, yaşanılan yer gibi faktörler yer alıyor.
İnsanların büyük çoğunluğu mutlu olabilmek için bu faktörler üzerinde durarak bu şartları iyileştirmeye çalışıyor. Mesela ‘zengin olsam mutlu olurum’ diyor. Oysa ekonomik şartların değiştirilmesi mutluluk üzerinde en fazla yüzde 10 etki yapıyor.
Araştırmalar orta düzeyde bir gelire sahip insanların, gelir düzeyi düşük, fakir insanlara göre daha mutlu olduklarını ortaya koyuyor. Ancak orta düzeyde gelire sahip insanlarla çok yüksek gelire sahip insanlar arasında mutluluk açısından önemli bir farklılık bulunmuyor.
Yani, çok zengin olmak bireyin mutluluğuna katkıda bulunmuyor. Ancak, fakirlik de kesinlikle mutsuz ediyor.
Bununla birlikte yapılan araştırmalar, mutluluğun cinsiyete göre çok fazla değişmediğini, savaş ya da doğal felaket gibi bir durum olmadığı sürece yaşanılan yerin de mutluluğu çok fazla etkilemediğini ortaya koyuyor.
Mutluluk için yardımsever ol
Geriye mutlu olmak için yüzde 40’lık bir ihtimal kalıyor. Yani amaçlı yaşam etkinliklerinden elde edilecek mutluluk.
“Bu gruptaki etkinliklerin genetik faktörler ve yaşam şartlarından farkı ise, denetimlerinin büyük oranda bizim elimizde olmasıdır” diyen doktor Doğan, mutlu olmak için bu yüzde 40’lık alanda çalışmamızın daha mantıklı olduğunu vurguluyor.
Peki amaçlı yaşam etkinliklerinin kapsamında neler var? İyimserlik, öz-saygı, yardımseverlik, kişiler arası ilişkilerde yeterlilik, dini inançların gereklerini yerine getirme, egzersiz yapma, affedicilik ve sağlıklı aile ilişkileri amaçlı etkinliklerin kapsamındaki faktörler.
Doç Dr. Tayfun Doğan / Psikolojik Danışman
