İnemuri Geleneği ve Gerçekler

Japonya deyince aklımıza hep ileri teknoloji, yaşam disiplini, örnek davranışlar, insani erdemler vb gelir. Peki gerçekten de her şey anlatıldığı gibi mi acaba?

Bugün benzer bir bakış açısıyla hazırlanmış bir yazı okudum. Başlığı “Japonların sıra dışı uyuma sanatı: Inemuri”

Yazı yukarıda bahsettiğim şekilde Japonyayı övücü, pozitif bir bakış açısıyla kaleme alınmış.

Şöyle diyor yazarımız: “Pek çok ülkede iş yerinde uyumak -belki de o kişinin işini kaybetmesine neden olacak kadar- uygunsuz bir davranış.”

“Dünyanın en çalışkan insanları arasında gösterilen Japonlarda ise tam tersi bir durum. Üstelik bu uyuma alışkanlığı sadece iş yerlerinde değil; metroda, sokakta, bankada, restoranda ve hatta mescliste bile her gün yaşanıyor.”

Son cümlede söylendiği gibi, gerçekten de Japonyada gündelik hayatın devam ettiği bir esnada tüm o koşuşturmacanın ortasında bir köşede kıvrılıp üç beş dakika kestiren insanlara rastlamak mümkün.

Acaba Japonların gün ortasında en olmadık yerlerde uyuklamasının nedeni yazarın dediği gibi “Japon kültürünün bir parçası.” olması mı yoksa farklı nedenleri mi var?

Yazının devamında şu bilgiye yer veriliyor: “Yapılan bir araştırmaya göre, bir Japonun gece ortalama uyuma süresi 6 saat 35 dakikaymış. Japonlar bütün bir gece uyumanın tembellerin işi olduğunu düşünüyor.” muş muş muş…

Gerçekten de insan okudukça hayrete düşüyor!

Düşünsenize, işyerinde canınız sıkıldı ve ben biraz kestireyim dediniz, ve kimse buna ses etmedi!

Olacak iş mi? Peki başka başka coğrafyalarda da olağan şekilde gece uyumanın dışında gün ortasında herhangi bir saatte uymak gibi gelenekler/alışkanlıklar var mı? Varsa nedeni ne?

Japonyadaki meselenin özüne geçmeden önce benzer alışkanlıklara ve nedenlerine kısaca bakalım;

Birincisi Akdeniz kuşağındaki ülkelerde özellikle yaz aylarında hava sıcaklıklarının dayanılmaz bir şekilde yükseldiği zamanlarda yapılan resmi bir uygulama olan siesta.

Nedeni ise çok basit, günün en sıcak saatlerinde iş verimliliğinin de en düşük seviyede olduğundan hareketle, sabah işe erken başlamak, akşam işi daha geç bırakmak suretiyle aradaki bir iki saat çalışanlara dinlenme molası olarak verilir.

Burada amaç iş veriminin en az olduğu saatleri tatil yaparak iş veriminin görece daha yüksek olduğu saatleri mesai saati olarak değerlendirmek.

Bir diğer örnek de bizden olsun; şekerleme. Adı bile güzel olan bu alışkanlık iş verimini artırmak, ya da sıcaktan hava sıcaklığından kaynaklanmıyor. Yurdum insanının ehlikeyif olmasından ve tembelliği sevmesinde ileri geliyor.

Üstelik ismi bile çekici; şekerleme. Gün ortasında o yarım saatlik uyku öyle tatlıdır ki, verilen ismi sonuna kadar hak eder bana sorarsanız.

Gelelim asıl konumuza… Peki Japonlar gün ortasında metroda, merdivenlerde, okul sıralarında yada çalışma masasında, hatta tuvaletteyken klozetin üzerinde neden 10-15 dakika uyuma ihtiyacı duyuyorlar?

Aslında meselenin özü günümüz kapitalizminin kar hırsıyla ilgili. Bir önceki cümlede Japonlardaki bu davranışın temel nedenini de söylemiş olduk aslında: İhtiyaç.

Çünkü Japonyada kapitalizm öyle bir hale gelmiş ki, insana dair ne varsa bir kenara iterek, insanları programlanmış bir hayatın içinde yoğun bir koşturmacaya hapsediyor.

Japon halkını öyle bir kıskaca alıyorlar ki, düşünmeye, yaşamaya, hatta uyumaya bile vakit bırakmıyorlar.
Her bir Japon ayda neredeyse 70-80 saat fazla mesai yapıyor.

Evden çalışma, gelişen teknolojiler sayesinde mesai saatleri dışında da mesaj, mail vb işleri takip etmek de cabası…

Japon kapitalistlerinin para kazanma hırsı öyle bir noktaya gelmiş ki, eski çağlarda görülmeyen bir ölüm nedenini “çok çalışmaya bağlı ölüm”ü insanlık tarihine armağan etmiş!!!

Japonyada her yıl “çok çalışmaya bağlı ölüm”ler geçekleşiyor maalesef…

Yukarıdaki bilgiler ışığında tekrar cevap verelim; İnemuri neymiş?

İnemuri Japon kapitalistlerinin kar hırsı uğruna en temek yaşamsal ihtiyaçlarını dahi karşılayamayan Japon halkının yorgunluktan ve uykusuzluktan ölmemek, azıcık da olsa gözlerini kapatıp uyuyabilmek için bulduğu kısacık zamanları dahi değerlendirip en olmadık yerlerde uyuma çabasıymış…

Aşağıdaki fotoğraflarda gün ortasında olur olmadık yerlerde uyamaya çalışan japonları göreceksiniz…

Kaldırımda oturarak uyumaya çalışan bir Japon beyaz yakalı…

Metroda uyumaya çalışan Japonlar…

Sokak ortasında bir bankta uyumaya çalışan bir beyaz yakalı daha…

Günün koşturmacasından bitip tükenmiş bir kadının merdivenlerde uyuması ne kadar normal olabilir ki?!

Sokakta korkuluklara yaslanarak bu adama ne demeli, bu uykudan keyif aldığını söyleyebilir miyiz?

Hazırlayan: Hasan Güney